YOY là gì? Ý nghĩa và cách vận dụng YOY của các nhà đầu tư

YOY được dùng để so sánh kết quả tài chính trong một khoảng thời gian của doanh nghiệp hoặc toàn bộ nền kinh tế. Từ đó có thể nhận biết được tình trạng hoạt động của doanh nghiệp đang giảm xuống hay tăng trưởng. Vậy chỉ số YOY là gì và có ý nghĩa như thế nào? Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn tất tần tật thông tin về khái niệm, cách tính, ý nghĩa và vì sao cần phải tính chỉ số YOY.

YOY là gì?

YOY là gì hay Year On Year là gì? YOY là chỉ số dùng để so sánh kết quả tài chính trong các doanh nghiệp hoặc nền kinh tế trong cùng một khoảng thời gian. Từ đó có thể nhận biết được tình hình hoạt động của công ty đang có dấu hiệu giảm xuống hoặc tăng trưởng mạnh mẽ.

Chỉ số YOY có thể được áp dụng ở nhiều lĩnh vực, chứng khoán và tài chính. Khi hiểu rõ về chỉ số, bạn có thể biết được sự tăng trưởng kinh tế đang đi xuống hoặc đi lên của doanh nghiệp, công ty và cả kinh tế của một quốc gia ở thời điểm nào đó.

Cách tính YOY

Chỉ số YOY  có thể được tính một cách vô cùng đơn giản, bạn không cần phải sử dụng máy tính cũng có thể tính toán được chỉ số này. Các bước để tính chỉ số YOY như sau:

• Bước 1: lấy số liệu của năm nay trừ cho số liệu của năm ngoái. Việc tính toán số liệu có thể giúp bạn đánh giá được công ty đang có sự tăng trưởng hay giảm bớt về kinh tế.
• Bước 2: lấy kết quả tính được từ bước 1 chia cho số liệu của năm ngoái. Kết quả này có thể cho thấy được tốc độ tăng trưởng của năm nay so với năm ngoái.
• Bước 3: bạn lấy kết quả vừa tìm được ở bước 2, quy đổi về tỷ lệ phần trăm, đây chính là tỷ số YOY mà bạn cần phải tìm.

Sau đây là một ví dụ nhỏ để có bạn có cái nhìn thực tế hơn về công thức tính chỉ số YOY.

Ví dụ: 1 công ty với doanh thu năm ngoái là 130 tỷ đồng, năm nay là 150 tỷ đồng. Chúng ta có thể tính được tỷ số YOY theo 3 bước sau đây.

• Bước 1: chênh lệch doanh thu giữa năm nay so với năm ngoái là 150 – 130 = 20 tỷ đồng.
• Bước 2: tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp năm nay so với năm ngoái là 20/50 = 0.133.
• Quy đổi về đơn vị phần trăm 0,133 = 13,3%. Đây là tỷ số YOY của doanh nghiệp.

Xem thêm: IPO là gì? IPO tác động như thế nào đến doanh nghiệp.

Ý nghĩa của Year On Year

Chỉ số có thể giúp cho bạn có được cái nhìn tổng quan và đánh giá được tình hình hoạt động của doanh nghiệp ở nhiều giai đoạn khác nhau. Trong báo cáo tài chính năm 2021 của doanh nghiệp chỉ rõ các biến động theo mỗi giai đoạn. Trong năm 2020 cũng có những giai đoạn giống như 2021. Căn cứ vào đó, chúng ta có thể đánh giá được những yếu tố chủ quan hoặc khách quan có ảnh hưởng đến sự tăng trưởng kinh tế của doanh nghiệp.

Chỉ số còn giúp cho bạn đọc báo cáo tài chính và hình dung được nhiều vấn đề trong tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.

• Thông qua chỉ số doanh nghiệp có thể đánh giá được tình hình kinh doanh.
• Có thể so sánh được sự tăng trưởng theo mỗi tháng, mỗi năm hoặc theo quý của doanh nghiệp.
• Đánh giá được lợi nhuận trong kinh doanh và hiệu suất tài chính của doanh nghiệp đang xấu hay tốt.
• Có thể xem xét và nhận định chỉ số nhằm đánh giá hiệu suất đầu tư của công ty, phát triển đến hướng đầu tư bền vững.

Xem thêm: WACC là gì? WACC có quan trọng không?

Tại sao cần phải tính chỉ số YOY?

Chỉ số YOY trong chứng khoán là gì? Chỉ số được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao. Có thể giúp cho họ đưa ra những chiến lược phát triển và dưới đây là một số tác dụng tiêu biểu của chỉ số.

Có thể giúp nắm bắt tình hình kinh doanh về điều chỉnh chiến lược.

• Chỉ số giúp doanh nghiệp xác định và phân tích được tình hình kinh doanh, từ đó có thể đưa ra những chiến lược thích hợp với tình hình thực tế.
• Đưa ra những chương trình khuyến mãi ưu đãi thông minh và hấp dẫn.
• Thay đổi mẫu mã và thu hút ấn tượng của khách hàng.
• Giúp đẩy mạnh các chiến lược quảng cáo trên các phương tiện truyền thông.
• Giúp các doanh nghiệp đang phát triển trì trệ có hướng đi mới.

Giúp nhận định chỗ đứng của doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp tuy hoạt động ở cùng một lĩnh vực nhưng lại có lợi nhuận không giống nhau. Sẽ có những doanh nghiệp đưa về lợi nhuận hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm, nhưng sẽ có những doanh nghiệp dẫn đến tình trạng phá sản. Thông qua chỉ số YOY, bạn có thể biết được doanh nghiệp nào đang ở vị trí cao hơn ở trên thị trường. Ngoài ra, khi dựa vào chỉ số YOY bạn có thể đưa ra những nhận định ban đầu về sự hưng thịnh hoặc suy yếu của một doanh nghiệp bất kỳ. Nếu doanh nghiệp đang suy yếu thì bạn phải thay đổi chiến lược để có chỗ đứng trong lòng khách hàng.

Đưa ra các chiến lược đầu tư hợp lý

Dựa vào chỉ số YOY, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về việc chọn lựa hướng kinh doanh. Căn cứ vào số liệu trên báo cáo tài chính hằng năm có thể phân tích được và nhận định được sự phát triển của doanh nghiệp. Để biết được công ty có làm ăn tốt hay không bạn có thể thông qua chỉ số YOY. Và tất nhiên sẽ không ai muốn đầu tư vào doanh nghiệp đang phá sản hoặc làm ăn thua lỗ. Vì vậy, sự xuất hiện của chỉ số này là điều vô cùng cần thiết và giúp ích được cho các nhà đầu tư.

Ưu điểm và hạn chế của so sánh YOY

Bất kỳ một chỉ số tài chính nào cũng tồn tại những ưu điểm và khuyết điểm riêng của nó. Chỉ số YOY cũng vậy, việc xác định được những ưu điểm và hạn chế của chỉ số này sẽ giúp cho bạn có cách sử dụng chỉ số tốt hơn trong quá trình tính toán. Sau đây sẽ là một số ưu nhược điểm của chỉ số mà bạn cần lưu ý.

Ưu điểm

• Chỉ dấu YOY vô cùng dễ trong quá trình tính toán. Bạn có thể sử dụng máy tính cầm tay hoặc tính nhẩm mà không cần sử dụng các thiết bị khoa học cao cấp hơn.
• Chỉ số bỏ qua sự tác động của các yếu tố thời vụ bởi nó tính toán những số liệu nằm trong một khoảng thời gian.
• Có thể lược bớt những biến động trong năm mà chỉ cần so sánh kết quả ròng. Vì vậy, khi tính toán chỉ số này, bạn không cần phải quan tâm quá nhiều đến quá trình mà chỉ cần chú trọng vào kết quả.

Hạn chế

• Cung cấp hạn chế lượng thông tin. Bạn có thể biết kết quả của mức độ tăng trưởng những số liệu mà không biết được quá trình để để có số liệu đó hoặc bị tác động bởi những yếu tố nào.
• Trong trường hợp công ty có số liệu tăng trưởng âm thì kết quả tính toán trở nên vô nghĩa.
• Kết quả có thể được quan sát trong một khoảng thời gian nhất định. Nó cung cấp nhiều ý nghĩa dẫn đến việc thông tin bị nhiễu.
• Trong khi bạn tính toán hoặc so sánh chỉ số theo từng năm, tức là bạn đã bỏ qua sự biến động của số liệu theo từng tháng, từng quý mà không biết được những vấn đề đã phát sinh trong giai đoạn đó là gì.

Ví dụ về cách đọc chỉ số YOY trong báo cáo

Cách đọc chỉ số YOY trong báo cáo tài chính tương đối đơn giản. Sau đây là 2 ví dụ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách đọc chỉ số này.

Ví dụ 1: doanh số bán lẻ của 5 tháng đầu tại 1 công ty là 206 triệu đồng, tăng 3% so với cùng kỳ của năm ngoái. Tức là 5 tháng đầu năm nay doanh số tăng 3% so với 5 tháng đầu của năm ngoái.

Năm trước đó bán lẻ 5 tháng đầu đạt 200 triệu đồng (206 – 200 = 6 triệu), tăng 6% tương đương với 6/206 = 0,3 triệu, tương đương với 3%.

Ví dụ 2: kênh Youtube có 8.000 lượt view trong tuần đầu tiên của tháng 2, giảm 25% so với cùng kỳ tháng trước. Nghĩa là tuần đầu tiên của tháng 1 cao hơn tuần đầu tiên của tháng 2.

Xem thêm: Equity là gì? Các thông tin cần biết về Equity.

Tuần đầu tiên của tháng 1 có số lượt xem đạt 10.000 lượt (tháng 2 giảm xuống 2.000 lượt) 2000/8000 = 0.25 tương đương 25%.Thông qua bài viết trên đây, chúng ta đã tìm hiểu những kiến thức cơ bản về chỉ số YOY cũng như cách tính, ý nghĩa, những ưu, nhược điểm của chỉ số này. Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để đánh giá tình hình kinh doanh thực tế của một công ty. Tuy nhiên, chỉ số này cũng có tồn tại một số hạn chế, bạn có thể kết hợp thêm những chỉ số tài chính khác để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn nhé.