Volatility là gì? Cần làm gì khi thị trường biến động Volatility?

Volatility là một trong những thuật ngữ khá phổ biến tại thị trường chứng khoán, nhưng đa số những nhà đầu tư mới thường rất ít biết về thuật ngữ này. Để hiểu rõ hơn Volatility là gì? Volatility có đặc điểm ra sao và có bản chất như thế nào? Hãy cùng TraderForex tìm hiểu những thông tin về Volatility ngay sau đây. 

Độ biến động thị trường (Volatility) là gì?

Volatility là sự biến động của thị trường, là thước đo giúp thông kê sự phân tán của các khoản lợi nhuận với các chỉ số tại thị trường chứng khoán cố định. Tại đa số các trường hợp, khi sự biến động xảy ra càng cao thì loại chứng khoán đó có khả năng rủi ro càng cao. Sự biến động này thường được đo theo hình thức độ lệch chuẩn/phương sai giữa các khoản lợi nhuận của cùng một loại chỉ số tại thị trường chứng khoán nào đó. 

Đối với thị trường chứng khoán, độ biến động thị trường thường đi chung với sự biến động lớn với 2 hướng. Ví dụ: Khi chứng khoán có xu hướng tăng hoặc giảm hơn 1% tại một khoảng thời gian nhất định nào đó, lúc này được xem là Volatility. Volatility của tài sản được xem là yếu tố chính để xác định giá trị của các hợp đồng quyền chọn.

Những điểm cần lưu ý khi tìm hiểu thông tin Volatility là gì?

• Độ biến động được biểu hiện mức độ tài sản xoay quanh mức giá trung bình,  Đây là thước đo dùng để thống kế sự biến đổi của lợi nhuận của các loại hàng hóa.
• Để đo lường Volatility chúng ta có thể sử dụng mô hình định giá, độ lệch chuẩn và hệ số Beta.
• Loại tài sản dễ xuất hiện sự biến động được xác định là rủi ro hơn so với các loại tài sản ít xuất hiện sự biến động.
• Volatility là tham số quan trọng giúp xác định mức giá hợp đồng quyền chọn.

Xem thêm: Overtrading là gì? Làm sao để khắc phục Overtrading.

Hiểu sâu hơn về Volatility là gì?

Sự biến động Volatility thường nói đến mức độ rủi ro hoặc sự không chắc chắn có liên quan đến các quy mô sự thay đổi giá trị của chứng khoán. Nếu có sự biến động cao giá mức giá của loại chứng khoán đó sẽ có khả năng được mở rộng tại phạm vi  lớn. Nghĩa là mức giá của chứng khoán sẽ được biến đổi đáng kể trong thời gian ngắn theo 2 hướng. Volatility thấp thì giá chứng khoán sẽ không có sự thay đổi đột ngột và sẽ ổn định.

Một cách để xác định sự biến động của tài sản đó chính là dựa vào định lượng của lợi nhuận hàng ngày của loại tài sản đó. Sự thay đổi lịch sử dựa trên mức giá lịch sử nghĩa là mức giá ở trong quá khứ và biểu thị sự thay đổi trong phạm vi lợi nhuận của loại tài sản đó và được thể hiện dưới dạng %.

Phương sai thể hiện sự phân tán lợi nhuận vây quanh các giá trị bình quân của một tài sản, Volatility được xem là thước đo phương sai và bị giới hạn với một khoảng thời gian nhất định. Vì thế, chúng ta xác định sự biến đổi hằng ngày, hằng tuần… diễn ra và chúng ta có thể gọi nó là độ lệch chuẩn.

Nguyên nhân khiến giá biến động

Mức giá của một loại tài sản thuộc tài chính có sự biến động là do lượng cung và lượng cầu của nó bị thay đổi, nguyên nhân chính đến từ thông tin của các nguồn nào đó. Thế nên chúng ta hay thấy các sản phẩm thường xuyên được cập nhật tin tức sẽ xảy ra nhiều sự biến động hơn.

Có 4 nhân tố khiến mức giá bị biến đổi như sau:

• Thanh khoản: một loại sản phẩm được nhiều nhà đầu tư lựa chọn thì chắc chắn sự biến động của nó sẽ cao. 
• Tác nhân bên ngoài do thiên tai/ dịch bệnh: Nó không thường xuyên xảy ra nhưng nó có ảnh hưởng và cùng lớn đến các sản phẩm tài chính thậm chí là làm sản phẩm đó rớt giá mạnh. Những yếu tố này ảnh hưởng đến nền kinh tế đất nước.
• Lượng cung và lượng cầu: nhu cầu là yếu tố quan trọng nhất khiến cho mức giá xuất hiện nhiều sự biến động. 
• Đòn bẩy trong quá trình giao dịch: Loại tài sản nào được dùng đòn bẩy thông thường sẽ có sự biến động mạnh vì các nhà giao dịch chỉ thực hiện các hoạt động giao dịch trong thời gian ngắn hạn. Ngoài ra mức giá biến động còn có thể là do mức phí ký quỹ quá cao và cần có biến động mạnh về giá để bù đắp lại phí lãi vay.

Cách tính toán độ biến động Volatility

Chúng ta sẽ dùng phương sai và độ lệch chuẩn để tính sự biến động. Để tính được độ lệch chuẩn thì sẽ bằng căn bậc 2 phương sai.

Nếu hiện tại mức giá đóng là hàng tháng là $1 đến $10. Lần lượt là tháng 1 $1, tháng 2 $2… Chúng ta sẽ tiến hành theo cách sau để tính phương sai:

Bước 1: Tính giá trị bình quân của dữ liệu. Chúng ta sẽ cộng các giá trị lại và sau đó sẻ chia cho tổng số lượng giá trị vừa cộng.

(1+2+3+4+5+6+7+8+9+10)/10=5.5 USD

Lúc này 5.5. USD chính là giá trị bình quân.

Bước 2: Xác định sự chênh lệch giữa các giá trị và giá trị bình quân được gọi là độ lệch. lần lượt lấy 10-5.5, 9-5.5 …. 1-5.5. Mức độ chênh lệch này có khả năng sẽ là số âm. Để tính toán  các giá trị này, nhà đầu tư có thể sử dụng Excel và google sheet để hỗ trợ.

Bước 3: Chúng ta sẽ sử dụng độ lệch chuẩn ở bước 2 và bình quân chúng để có thể loại bỏ được giá giá trị mang dấu âm.

Bước 4: Cộng các giá trị ở bước 3 lại với nhau, trong ví dụ này nó sẽ bằng 82.5.

Bước 5: Chia giá trị ở bước 4 với giá trị 10.

Kết quả chúng ta tính được sẽ bằng 8.25 USD và căn bậc 2 nó ta sẽ được giá trị bằng 2.87. Con số này được xem là thước đo giá trị rủi ro và cho biết các giá trị đó so với mức bình quan là như thế nào. Thông qua đó các nhà đầu tư có thể có ý tưởng về mức giá chênh lệch so với giá bình quân.

Nếu là mức giá ngẫu nhiên được lấy từ phân phối chuẩn thì 68% giá trị sẽ nằm trong độ lệch chuẩn ( =2*2.87), 99.7% giá trị nằm ở độ lệch chuẩn (=3*2.87). Khi đó từ $1 đến $10 sẽ không có tình trạng phối ngẫu nhiên tại đường cong có hình chuông mà sẽ phối đồng đều với nhau. 

Các thước đo độ biến động khác

Thước đo về sự biến động tương đối của cổ phiếu tại thị trường cụ thể là Beta. Nó ước tính sự biến động tổng thể về mức độ lợi nhuận của một loại chứng khoán so với mức độ lợi nhuận của điểm chuẩn có sự liên quan. 

Ví dụ: nếu cổ phiếu có beta 1.1 đã di chuyển 110%, mỗi lần di chuyển sẽ là 100% điểm chuẩn dựa vào mức giá. Nếu cổ phiếu đó có beta 0.9, lịch sử di chuyển 90%, mỗi lần di chuyển là 100% dựa theo chỉ số cơ bản.

Sự biến động này tại thị trường cũng được xem xét thông qua VIX hoặc Volatility Index. VIX được hình thành từ Chicago Board Options Exchange giống như thước đo xác định giá biến động trong khoảng thời gian 30 ngày tại chứng khoán Hoa Kỳ, nguồn gốc báo giá thực với thời gian việc chọn mua và chọn bán tại S&P 500. Nó là thước đo giúp đánh giá khoản cược trong tương lai mà Trader tiến hành hướng đến thị trường chứng khoán lẻ. Nếu VIX cao thì ta có thể thấy thị trường đó ẩn chứa nhiều rủi ro. 

Sự biến động có trong công thức về định giá quyền chọn ta có thể thấy rằng lợi nhuận mà tài sản mang lại sẽ có sự giao động từ giờ cho đến lúc quyền chọn hết hạn. Sự biến động sẽ được diễn tả bằng hệ số phần trăm có tại công thức tính định giá quyền chọn, được hình thành từ các giao dịch. Cách tính sự biến động này cũng sẽ tác động đến mệnh giá của hệ số được dùng. 

Volatility cũng được dùng để định giá hợp đồng quyền chọn với mô hình black-scholes, mô hình dạng cây nhị phân. Các loại tài sản cơ bản dễ có sự biến động hơn nên sẽ được chuyển đổi thành phí bảo hiểm quyền chọn. Các quyền chọn sẽ có khả năng cao hết hạn ITM. Các nhà đầu tư quyền chọn sẽ cố gắng để đoán trước Volatility trong tương lai của tài sản vì mức giá có nó tại thị trường sẽ thể hiện sự biến động dự kiến.

Ví dụ về Volatility – độ biến động trong thực tế

Ví dụ nhà giao dịch đang thành lập danh mục hưu trí để đầu tư vì họ nghĩ hưu trong thời gian tới, họ tìm kiếm cổ phiếu có mức độ biến động thấp và có khả năng sinh lời ổn định. Hiện tại có 2 công ty được xem xét: 

• Tập đoàn MSFT Microsoft với beta 9.3, nó ít có sự biến động hơn so với S&P 500.
• SHOP Shopify có beta 1.61 dễ xảy ra biến động  so với S&P 500.

Lúc này nhà giao dịch có thể chọn MSFT để đầu tư vì nó ít xảy ra biến động và dễ để dự đoán hơn vì nó mang giá trị ngắn hạn.

Trên đây là thông tin Volatility là gì mà TraderForex đã tìm hiểu và chia sẻ đến các bạn. Hy vọng với những chia sẻ như trên bạn sẽ có thể thực hiện các giao dịch thành công tại thị trường chứng khoán.