Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái bao gồm những gì?

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái là gì? Đây chắc hẳn là thắc mắc chung của những ai đã và đang dành sự quan tâm đến thị trường kinh tế nước nhà. Ngay sau đây, traderforex.co sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc trên thông qua bài viết sau đây.

Tỷ giá hối đoái là gì?

Tỷ giá hối đoái còn được gọi là tỷ giá hoặc là tỷ giá trao đổi ngoại tệ. Tỷ giá hối đoái chính là tỷ lệ trao đổi giữa hai loại đồng tiền khác nhau của hai quốc gia. Hiểu theo cách đơn giản hơn thì đây là giá cả đơn vị tiền tệ của 1 quốc gia được tính bằng tiền tệ của quốc gia khác khác. Hay nói khác là số lượng đơn vị tiền tệ cần thiết để có thể mua một đơn vị ngoại tệ khác.

Phân loại tỷ giá hối đoái

Dựa vào đối tượng xác định tỷ giá

Nếu phân loại dựa theo đối tượng thì hiện tại sẽ có 2 loại tỷ giá hối đoái bao gồm:

• Tỷ giá hối đoái chính thức: loại tỷ giá này sẽ do Ngân hàng Nhà nước xác định và công bố. Theo đó, dựa trên tỷ giá hối đoái chính thức này thì các đơn vị tín dụng hay các ngân hàng thương mại sẽ tính chính xác được tỷ giá mua vào, bán ra và hoán đổi của một cặp tiền tệ nào đó.
• Tỷ giá hối đoái thị trường: Khác với tỷ giá hối đoái chính thức thì tỷ giá thị trường sẽ dựa trên mối quan hệ cung cầu của thị trường mà xác định. 

Dựa vào giá trị của tỷ giá

• Tỷ giá hối đoái danh nghĩa: là tỷ giá hiện tại của một loại tiền tệ được biểu thị theo giá hiện tại của nó mà không tính đến bất kỳ ảnh hưởng nào của lạm phát.
• Tỷ giá hối đoái hoán thực: Tỷ giá hiện tại của một đồng tiền tệ nhưng lại tính đến những ảnh hưởng của các yếu tố bao gồm lạm phát và cả sức mua một cặp tiền tệ có thể phản ánh giá cả hàng hóa tương quan có thể bán ra thị trường nước ngoài và cả hàng tiêu thụ trong nước. Tỷ giá hối đoái hoán thực là đại diện cho khả năng cạnh tranh trên quốc tế của quốc gia đó.

Dựa vào phương thức chuyển ngoại hối

• Tỷ giá điện hối: là loại tỷ giá được niêm yết tại ngân hàng. Đây là tỷ giá chuyển ngoại hối bằng điện và là cơ sở nhằm xác định các loại tỷ giá khác.
• Tỷ giá thư hối: là loại tỷ giá chuyển ngoại hối bằng thư. Thông thường thì tỷ giá điện hối sẽ cao hơn so với tỷ giá thư hối.

Dựa vào thời điểm giao dịch ngoại hối

• Tỷ giá mua: là tỷ giá mà ngân hàng chấp nhận mua ngoại hối vào. 
• Tỷ giá bán: là tỷ giá mà của ngân hàng  bán ngoại hối ra. 

Dựa vào kỳ hạn thanh toán

• Tỷ giá giao ngay (hay còn gọi là SPOT): là tỷ giá được niêm yết ngay tại thời điểm giao dịch bởi  các tổ chức tín dụng hoặc cũng có thể là do 2 bên đưa ra thỏa thuận. Tuy nhiên phải đảm bảo điều kiện là phải trong biên độ do phía ngân hàng nhà nước quy định. Việc thanh toán giữa các bên giao dịch được bắt buộc phải thực hiện trong thời gian 2 ngày làm việc tiếp theo, tính từ ngày bắt đầu cam kết.
• Tỷ giá giao dịch kỳ hạn (hay còn gọi là FORWARDS): đây là tỷ giá giao dịch do chính tổ chức tín dụng tự tính ra hoặc có thể là tự thỏa thuận giữa 2 bên. Tuy nhiên, yêu cầu bắt buộc là phải nằm trong biên độ được quy định về tỷ giá kỳ hạn của Ngân hàng Nhà nước ngay chính thời điểm ký hợp đồng.

Xem thêm: Các cặp tiền chính trong Forex.

Các loại chế độ tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái thả nổi

Tỷ giá hối đoái thả nổi hay còn được gọi với cái tên khác là tỷ giá linh hoạt. Loại tỷ giá được xác định dựa trên mối quan hệ cung – cầu của thị trường ngoại hối. Cụ thể hơn, sự thay đổi của tỷ giá này hòa toàn phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường đang diễn ra mà không hề có bất cứ sự can thiệp nào từ nhà nước. Đồng tiền sử dụng tỷ giá hối đoái thả nổi thì được gọi là đồng tiền thả nổi.

Tỷ giá hối đoái cố định

Chế độ tỷ giá  hối đoái cố định (tỷ giá hối đoái neo) là khi giá trị một đồng tiền bất kỳ sẽ được gắn với giá trị của một đồng tiền khác hoặc có thể là với một thước đo giá trị khác như vàng, bạc,… Hay đơn giản hơn ta có thể hiểu rằng một khi giá trị tham khảo biến động, tăng hoặc giảm, thì dẫn theo giá trị của đồng tiền neo vào cũng sẽ tương đương. Đồng tiền sử dụng trong chế độ này là đồng tiền cố định.

Tỷ giá hối đoái thả nổi có điều tiết

Chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi có điều tiết còn gọi là tỷ giá hối đoái linh hoạt. Đây là chế độ   tỷ giá nằm giữa chế độ cố định và thả nổi. Bởi lẽ trên thực tế, không có một đồng tiền nào được xem thả nổi hoàn toàn bởi lẽ nó quá bất ổn định. Chế độ này phụ thuộc vào mối quan hệ cung – cầu trên thị trường đi kèm theo đó là  sự can thiệp kịp thời từ phía ngân hàng trung ương.

Xem thêm: Mã dầu Forex gồm mã nào?

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Cung – cầu ngoại tệ

Cung-cầu ngoại tệ được xem là một trong các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái quan trọng. Nếu như coi tiền tệ là một loại hàng hóa trao đổi và mua bán thông thường thì đương nhiên tỷ giá hối đoái cũng sẽ chịu sự ảnh hưởng của cung – cầu trên thị trường. Cụ thể là tỷ giá hối đoái sẽ giảm sút trong trường hợp cung về ngoại tệ lớn hơn cầu. Và ngược lại, nếu cầu thị trường lớn hơn cung thì tỷ giá hối đoái sẽ tăng bởi lẽ lúc này giá đồng ngoại tệ tăng lên dẫn đến đồng nội tệ trong nước bị mất giá.

Cán cân thanh toán quốc tế

Ta có thể dễ dàng nhận thấy nhu cầu đồng ngoại tệ đang tăng lên là khi mà cán cân thanh toán đang có dấu hiệu bội chi. Điều này dẫn đến tỷ giá hối đoái cũng tăng theo. Tương tự ngược lại, nếu cán cân thanh toán có dấu hiệu bội thu thì tỷ giá hối đoái sẽ giảm bởi vì nhu cầu về đồng nội tệ tăng lên còn đồng ngoại tệ thì giảm xuống. 

Lạm phát

Như chúng ta đã biết thì bất kỳ quốc gia nào trên thế giới đều mong muốn giá trị đồng tiền của nước mình sẽ tương đương với giá trị đồng tiền của nước khác. Chính vì vậy, để thực hiện được điều này thì quốc gia đó phải giữ mức độ tỷ lệ lạm phát vừa phải.  Đặc biệt trong trường hợp khi các yếu tố khác trong nền kinh tế vẫn giữ nguyên và không thay đổi mà lúc này tỷ lệ lạm phát càng cao thì dẫn đến tỷ giá hối đoái sẽ càng giảm, giá trị của đồng nội vì thế mà giảm theo  và ngược lại.

Lãi suất

Tỷ lệ lãi suất cũng có tính chất khá tương đương với tỷ lệ lạm phát về mối quan hệ mật thiết với tỷ giá hối đoái. Cụ thể về mặt lý thuyết,  nguồn vốn trên thị trường sẽ có xu hướng chuyển dịch từ nơi có lãi suất thấp lên đến nơi có lãi suất cao. Chính vì vậy, nếu như lãi suất trong nước ngày càng tăng thì đây sẽ là điều kiện thu hút các nguồn tư bản đầu tư từ nước ngoài vào, dẫn đến nguồn ngoại tệ trong nước sẽ tăng. Kết quả là làm cho tỷ giá hối đoái giữa đồng ngoại tệ đối với đồng nội tệ sẽ giảm xuống.

Nợ công

Tương tự, nợ công cũng chính là một trong các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá tiếp theo. Nợ công chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự thâm hụt ngân sách quốc gia. Và thông thường, nếu quốc gia đó phải rơi vào tình trạng thâm hụt ngân sách, chính phủ sẽ có xu hướng huy động các nguồn tài trợ từ các quốc gia khác bằng hình thức vay nợ. Kết quả của điều này là cung ngoại tệ trong nước bỗng dưng sẽ tăng lên nhanh chóng và làm cho tỷ giá hối đoái đồng ngoại tệ so với ngoại tệ bị giảm. 

Bên cạnh đó, việc vay nợ từ các nước khác khiến cho quốc gia phải gánh chịu một khoản nợ lớn, và đây là nguyên do dẫn đến tình hình lạm phát tăng cao. Nếu phải đối mặt với lại trường hợp xấu nhất và quốc gia chỉ còn cách là in tiền để trả nợ thì chính những khoản tiền được in thêm sẽ khiến cho lạm phát tăng cao. Và dĩ nhiên mối quan hệ giữa tỷ lệ lạm phát và tỷ giá hối đoái luôn ảnh hưởng lẫn nhau như được nêu trên. 

Thu nhập

Thu nhập cũng chính là nguyên nhân có sự tác động gián tiếp hoặc trực tiếp đến tỷ giá hối đoái của một quốc gia. Cụ thể là khi thu nhập của quốc gia tăng lên, điều này có thể được hiểu người dân của quốc gia đó sẽ có xu hướng thích tiêu dùng hàng hóa ngoại quốc nhiều hơn. Và lúc này chính là sự tăng lên về nhu cầu về ngoại tệ, tỷ giá hối đoái sẽ tăng theo. Đó là trực tiếp. còn đối với về mặt gián tiếp, một khi thu nhập của người dân đang tăng lên có nghĩa là mức sống của họ đang rất tốt, họ sẽ có nhu cầu chi tiêu nhiều hơn. Chính điều này sẽ làm cho tỷ lệ lạm phát giảm và tỷ giá hối đoái tăng.

Thâm hụt tài khoản vãng lai

Tài khoản vãng lai được hiểu là cán cân thương mại của một quốc gia so sánh với đối tác thương mại. Nếu quốc gia đó phải gặp phải tình trạng thâm hụt tài khoản vãng lai thì điều này có thể nhận thấy rằng họ đang cần nhiều số lượng ngoại tệ hơn so với những gì họ đã mong muốn và xuất khẩu được. Bên cạnh đó, họ cũng đồng thời cung cấp cho thị trường nước ngoài một lượng nội tệ lại bị nhiều hơn so với nhu cầu mua hàng hóa thực tế của thị trường nước ngoài đó. Kết quả là làm cho nhu cầu ngoại tệ bỗng nhiên sẽ bị dư thừa ra, và đó sẽ trở thành nguyên nhân khiến tỷ giá hối đoái của một quốc gia bị giảm đi.

Tình hình chính trị

Một nền chính trị không chiến tranh, ổn định và yên bình sẽ là điều kiện vô cùng quan trọng giúp các doanh nghiệp và quốc gia đó sẽ cảm thấy yên tâm triển khai và thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh hơn, vì thế người dân của quốc gia đó cũng có nhu cầu tiêu dùng nhiều hơn. Đối với các quốc gia đã có sự ổn định về chính trị thì chính phủ cũng sẽ ban hành thêm nhiều chính sách ưu tiên và hỗ trợ phát triển kinh tế cũng như là dành nhiều sự quan tâm đến các nhà đầu tư…

Tình hình kinh tế

Tương tự như chính trị thì tình hình kinh tế cũng chính là một trong các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái của một quốc gia. Nếu nền kinh tế của đất nước đó càng phát triển tốt, thu nhập và nhu cầu chi tiêu cho đời sống của người dân tăng cao thì đây là cơ sở để các nhà đầu tư nước ngoài xem xét và quyết định rót vốn vào với mục đích mở rộng thị trường. Lúc này, nguồn cung ngoại tệ trong nước cũng sẽ tăng lên và dĩ nhiên tỷ giá hối đoái cũng thay đổi theo.

Vai trò của tỷ giá hối đoái đối với nền kinh tế

Tỷ giá hối đoái là một yếu tố đóng vai trò hết sức quan trọng đối với nền kinh tế của mỗi quốc gia. Chính vì vậy, chính phủ cần phải luôn quan tâm, điều chỉnh giá kịp thời và hợp lý để nền kinh tế dần đi vào trạng thái ổn định. Và sau đây là một số vai trò cơ bản của tỷ giá hối đoái với nền kinh tế mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn:

• Tỷ giá hối đoái là công cụ quan trọng nhằm hỗ trợ xác định được sức mua của đồng nội tệ so sánh với đồng ngoại tệ. Thông qua đó ta có thể đánh giá được giá cả của hàng hóa nội tệ trong nước so với nước ngoài là như thế nào, cũng như là năng suất lao động trong nước đối với nước ngoài…
• Bên cạnh đó, tỷ giá hối đoái của một quốc gia còn ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động xuất nhập khẩu của quốc gia đó. Chi tiết là khi tỷ giá hối đoái tăng tức thì dẫn đến giá cả của hàng hóa được xuất khẩu sẽ thấp hơn so với sản phẩm tương tự cùng loại trên thị trường nước ngoài. Ảnh hưởng của điều này chính là làm tăng thêm sức cạnh tranh của hàng hóa.
• Cuối cùng, tỷ giá hối đoái còn tác động đến tỷ lệ lạm phát và tính tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân. Giá cả hàng hóa  nhập khẩu của một quốc gia sẽ đắt hơn khi tỷ giá hối đoái tăng, và dẫn đến tỷ lệ lạm phát cũng tăng theo, và ngược lại.

Trên đây là tổng hợp những chia sẻ của traderforex.co về tỷ giá hối đoái và các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Hy vọng với những thông tin này sẽ hỗ trợ và giúp ích cho bạn.