ROE là gì? ROE ảnh hưởng thế nào đến hoạt động doanh nghiệp?

Để xác định hiệu suất của một doanh nghiệp chúng ta có nhiều phương pháp để đáng giá, một trong những phương pháp được áp dụng nhiều nhất là thông qua các chỉ số đặc biệt là ROE. Vậy ROE là gì? Nó có những đặc điểm như thế nào? Bạn có thể áp dụng chỉ số này để theo dõi hay thực hiện các công việc gì của doanh nghiệp? Hãy khám phá các thông tin về ROE cùng Traderforex sau đây.

ROE là gì?

ROE được viết đầy đủ là Return On Equity có nghĩa là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, gọi ngắn gọn là lợi nhuận trên vốn. Đây là một chỉ số để đo lường mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, đo lường mức độ sinh lời đối với từng đồng vốn chủ sở  hữu trong các kỳ.

ROE được xem là một trong những chỉ số quan trọng đối với các Trader vì nó giúp các nhà đầu tư có thể đánh giá doanh nghiệp sử dụng tiền của các nhà đầu tư hình thành lợi nhuận như thế nào. ROE cũng có thể được sử dụng để so sánh sức khỏe của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác cũng ngành.

Công thức tính ROE chuẩn nhất

Như vậy các bạn đã hiểu được ROE là gì? Vậy để tính ROE bạn hãy tính theo công thức sau:

• Lợi nhuận sau thuế sẽ có vai trò phản ánh lợi nhuận sau thuế từ hoạt động đầu tư của doanh nghiệp trong khoảng thời gian báo cáo.
• Lợi nhuận sau thuế sẽ được hiển thị ở mã thứ 60 của báo cáo kết quả kinh doanh có trong thông tư 200/2014/TT-BTC 22.12.2014 do bộ Tài Chính, thông tư 133/2016/TT-BTC 26.08.2016 bộ Tài Chính.
• Còn vốn chủ sở hữu sẽ thể hiện khoản vốn kinh doanh do các cổ đông, thành viên tham gia góp vốn vào doanh nghiệp sở hữu: Vốn chủ sở hữu, thặng dư cổ phần, vốn chủ sở hữu khác, lợi nhuận sau thuế nhưng chưa được phân phối, cổ phiếu, sự chênh lệch của tỷ giá hối đoái.
• Vốn chủ sở hữu được phản ánh thông qua mã thứ 40 của bảng cân đối kế toán, thông tư 200/2014/TT-BTC 22.12.2014 bộ tài chính, thông tư 133/2016/TT-BTC 26.08.2016 bộ tài chính.

Ý nghĩa của chỉ số ROE

Chỉ số ROE giúp đo lường hiệu suất hoạt động của các doanh nghiệp và nó có ý nghĩa khá quan trọng như sau:

ROE giúp ta thấy rằng hiệu quả của việc sử dụng vốn chủ sở hữu tại các doanh nghiệp. Theo lý thuyết, khi RỎ cao thì lúc này các doanh nghiệp sẽ có hoạt động sử dụng vốn chủ sở hữu đạt kết quả cao. Nếu như chỉ số ROE duy trì cao trong thời gian dài, nhiều năm liên tục thì doanh nghiệp đó có sự phát triển khá bền vững, có sức cạnh tranh lớn trên thị trường.

ROE cũng là một trong những công cụ giúp lãnh đạo doanh nghiệp hiệu quả, các Trader, ngân hàng sẽ có cơ sở để xem xét và đưa ra quyết định đối với doanh nghiệp vì họ sẽ thấy được toàn cảnh về doanh nghiệp đó.

• Nếu chỉ số ROE tốt thì sự lãnh đạo đối với doanh nghiệp sẽ có thể tiếp tục duy trì và thực hiện chiến lược hiện tại của doanh nghiệp.
• Nếu chỉ số ROE thấp thì có thể do chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp là không hiệu quả vì thế doanh nghiệp cần điều chỉnh điều này.
• Các nhà đầu tư có thể sử dụng chỉ số này để so sánh, xem xét cổ phiếu cùng ngành để đưa ra quyết định mua hay không mua loại cổ phiếu đó.
• Thông qua chỉ số ROE ngân hàng cũng có thể dựa vào nó để ra các quyết định nên hay không nên cho doanh nghiệp vay vốn.

Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt?

Khi ROE đặt mức càng cao thì chúng ta có thể chắc rằng doanh nghiệp đó đang tận dụng vốn chủ sở hữu để đầu tư một cách hiệu quả. Nếu ROE là một giá trị dương có nghĩa là doanh nghiệp đang phát triển rất tốt và đầu tư có lời và ngược lại khi ROE âm thì doanh nghiệp đang đầu tư thua lỗ và không còn lợi nhuận sau thuế.

Về giá trị cụ thể của ROE thì chưa có điều gì có thể đáng giá và xác định được. Nhưng hiện tại có một số quan điểm về ROE của các Trader như Warren Buffett, Wiliam O’Neil cho thấy rằng ROE có giá trị lớn hơn hoặc bằng 15% và sẽ được duy trì hơn 3 năm liên tục.

Để xác định ROE của một doanh nghiệp như thế nào, tốt hay không thì ta cần xem xét nhiều yếu tố như so sánh mới mức lãi suất của ngân hàng và một số doanh nghiệp khác cùng ngành nghề.

Trong cùng một ngành nghề, khi doanh nghiệp có ROE <= 15%, nhưng nếu chỉ số này vẫn lớn hơn một số doanh nghiệp khác cùng ngành thì chỉ số ROE của doanh nghiệp này vẫn được đánh giá tốt. Với những ngành khác nhau, xu hướng sử dụng vốn chủ sở hữu để đầu tư sẽ khác nhau từ đó cũng hình thành nên những tiêu chuẩn đánh giá ROE không giống nhau. Để xác định được ROE như thế nào là tốt thì chúng ta sẽ cần xem xét và đánh giá ở nhiều khía cạnh để có những nhận định thật chính xác.

Lợi ích của việc tính toán ROE

Đối với những doanh nghiệp khác nhau chỉ số ROE sẽ mang lại nhiều lợi ích khác nhau.

• Đối với các doanh nghiệp:  ROE là công cụ mà mà các nhà lãnh đạo có thể áp dụng để nhìn nhận tổng quát về các hoạt động kinh doanh với mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn chủ sở hữu để đầu tư. Thông qua ROE cũng có thể xác định nguyên nhân dẫn đến sự đầu tư có hiệu quả hoặc không hiệu quả của vốn chủ sở hữu của một doanh nghiệp để kịp thời tìm được biện pháp khắc phục hợp lý.
• Đối với các nhà đầu tư: Thông qua chỉ số ROE để xác định tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp,  so sánh doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác trong một ngành để xem xét và đưa ra quyết định đầu tư. khi đầu tư vào các doanh nghiệp họ thường lựa chọn những công ty có ROE cao vì hiện tại hoạt động kinh doanh của họ đang có hiệu quả và mang lại nhiều lợi nhuận.
• Đối với các ngân hàng:  Thông qua chỉ số ROE để xem xét tình hình tài chính của các doanh nghiệp để ngân hàng có thể quyết định có nên cho doanh nghiệp đó vay vốn hay không. Những doanh nghiệp có ROE cao thường sẽ dễ để các ngân hàng cho vay vốn vì các doanh nghiệp đó có khả năng trả nợ trong tương lai thông qua lợi nhuận mà họ thu được. Các doanh nghiệp có chỉ số ROE thấp thường khả năng ngân hàng cho vay thấp vì khả năng nợ xấu cao.

Một số hạn chế của chỉ số ROE

Dù chỉ số ROE có khá nhiều lợi ích đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư và cả ngân hàng nhưng ROE vẫn còn tồn tại những hạn chế vì thế mọi người cần tìm hiểu kỹ và biết rõ về ROE để vận dụng có hiệu quả.

• ROE sẽ có sự biến động không ổn định nếu như lợi nhuận có sự biến đổi bất thường. Để tính được chỉ số ROE chúng ta sẽ lấy lợi nhuận sau thuế và chia cho số vốn chủ sở hữu vì thế nên khi lợi nhuận sau thuế của một doanh nghiệp có sự thay đổi thất thường thì chỉ số ROE cũng sẽ biến đổi thất thường. Nếu ROE có sự biến động nhiều thì các nhà lãnh đạo sẽ gặp khá nhiều khó khăn khi lãnh đạo một doanh nghiệp, các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc đánh giá và phân tích tình hình kinh doanh của doanh nghiệp dẫn đến kinh doanh không hiệu quả.
• ROE rất có thể sẽ bị can thiệp: Vì bất kỳ doanh nghiệp nào cũng muốn doanh nghiệp mình có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư, đồng thời cũng để có thể dễ dàng vay vốn tại ngân hàng hơn nên họ thường có sự tác động vào chỉ số ROE. Lúc này các ngân hàng và các nhà đầu tư sẽ không thể nhìn nhận chính xác về tài chính của các công ty nên dễ dàng ra các quyết định thuế chính xác.
• Cổ phiếu sẽ tác động vào ROE: ROE sẽ bị tác động khi có nhà đầu tư mua cổ phiếu quỹ, việc này sẽ dẫn đến việc số lượng cổ phiếu đang phát hành giảm xuống làm giảm vốn chủ sở hữu. Và chỉ số ROE sẽ có khả năng tăng cao khi lợi nhuận sau thuế ổn định nhưng vốn chủ sở hữu giảm xuống.

Những lưu ý khi chỉ số ROE cao 

Trong một số trường hợp chỉ số ROE rất cao sẽ là một lợi thế tốt đối với doanh nghiệp khi thu nhập ròng lớn hơn rất nhiều khi sỗ sàng với vốn chủ sở hữu của một doanh nghiệp rất mạnh. Những chỉ số ROE rất cao thông thường sẽ là do vốn chủ sở hữu nhỏ hơn khi so với thu nhập ròng dẫn đến nhiều rủi ro.

• Khi lợi nhuận không có sự nhất quán: Nguyên nhân do lợi nhuận không nhất quán là lý do đầu tiên làm cho ROE cao. Nếu doanh nghiệp A đầu tư không sinh lợi nhuận trong nhiều năm liền, các danh mục lỗ được ghi lại tại bảng cân đối kế toán của vốn chủ sở hữu ở mục giữ lỗ lại. Khi khoản lỗ có giá trị âm và vốn cổ đông giảm. Còn nếu doanh nghiệp A sinh ra nhiều lợi nhuận từ các hoạt động đầu tư trong nhiều năm liên tục và có lợi nhuận trở lại. Vốn chủ sở hữu hiện tại nhỏ do đã có nhiều năm đầu tư lỗ lúc này ROE cao một cách bất thường.
•  Do sự dư nợ: Dư nợ cũng là một trong những yếu tố dẫn đến ROE cao vì khi một doanh nghiệp có vay nặng lãi có thể làm cho ROE tăng lên vì vốn chủ sở hữu được tính bằng tài sản của doanh nghiệp trừ đi khoản nợ. Nếu công ty có số nợ càng nhiều thì vốn chủ sở hữu sẽ có thể giảm xuống.
• Vấn đề liên quan đến thu nhập ròng: Hiện tượng chỉ số ROE cao một cách giả tạo cũng là do thu nhập ròng và vốn chủ sở hữu bị âm thế nên công ty không nên tính toán ROE khi có lỗ ròng và vốn chủ sở hữu âm. 
• Nếu như ROE có giá trị âm oặc giá trị cực cao thì cúng ta nên xem xét và điều tra nó vì rát có thể tạo ra ROE ảo. 

Ví dụ minh hoạ về chỉ số ROE 

Chỉ số ROE của doanh nghiệp Vinamilk

Doanh nghiệp Vinamilk có chỉ số ROE ổn định ở mức lớn hơn hoặc bằng 30% tính từ năm 2015-2018 với ROE là  37.13%, 43.22%, 44.42%, 40.7%. từ đây ta có thể thấy rằng vốn chủ sở hữu của Vinamilk được sử dụng khá hiệu quả và có sự ổn định. Điều này là nguyên nhân làm cho mức giá cổ phiếu của Vinamilk có sự phát triển tốt. Vinamilk được đánh giá là cổ phiếu có thể sở hữu trong dài hạn.  Đông thời với các loại cổ phiếu như TTT, MWG… cũng sở hữu ROE khá tốt vì thế nếu bạn mua chúng với mức giá hợp lý thì bạn có thể mang lại lợi nhuận cao.

Chỉ số ROE của FLC

Chỉ số ROE của FLC luôn ở mức dưới 15%  nên hoạt động kinh doanh của FLC không mấy hiệu quả, tuy nhiên chỉ số ROE của FLC  cũng có những điểm tốt ví dụ như ở sự tăng trưởng nhưng nó cũng chưa mấy hiệu quả trong việc sử dụng vốn chủ sở hữu.

Với nhiều yếu tố tác động không tốt khác nên tổ nhất bạn không nên đầu tư dài hạn vào FLC. Đối với FLC và các yếu tố khác như KLF, HAI chỉ nên đầu tư theo kiểu lướt sóng.

ROE và các chỉ số tài chính khác có mối liên hệ như thế nào?

Chỉ số ROE và ROA sẽ thường bắt cặp và đi đôi với nhau. 

ROA= lợi nhuận/tài sản

Chúng ta sẽ thấy hai chỉ số này khác nhau ở điểm ROA( tài sản), ROE( vốn chủ sở hữu).

Đòn bẩy tài chính= ROE/ROA

Khi một doanh nghiệp có sự phát triển tốt thì sẽ có mức đòn bẩy tài chính phù hợp hoặc có thể là rất ít. Vì thế các nhà đầu tư cần chú ý cả ROE và ROA. 

Khi doanh nghiệp có chỉ số ROE=30%, ROA=5% nhưng sẽ bị đánh giá thấp hơn doanh nghiệp có ROE= 20%, ROA=15%. 

Một số ngành sẽ có ROE ở mức khá cao như ngành ngân hàng nhưng lại có ROA khá thấp vì bản chất của nó là lấy tiền gửi của người khác gửi vào và cho vay lại hoặc đem đi đầu tư nên có sự chênh lệch khá lớn về lợi suất nên việc ROE cao hơn RO là chuyện bình thường.

Trong kinh doanh khi ROE= lợi nhuận tại biên*vòng quay của tài sản*Đòn bẩy tài chính.

Lúc này nếu muốn tăng ROE thì các nhà lãnh đạo cần tăng từ 1-3 chỉ số còn lại, đây là cách mà các Trader cần xem xét khi quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp nào đó hay không.

Lợi nhuận biên= lợi nhuận khi trừ thuế thuế/doanh thu

Lúc này doanh nghiệp sẽ có thể tăng sức cạnh tranh đẻ tăng doanh thu và giảm các chi phí giúp tăng lợi nhuận tại biên.

Vòng quay tài sản=doanh thu/tài sản

Lúc này doanh thu có thể hình thành nên nhiều doanh thu hơn từ tài sản có sẵn.

Đòn bẩy tài chính = tài sản doanh nghiệp/vốn chủ sở hữu

Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp sẽ được nâng cao bằng cách vay thêm một số vốn để đầu tư. Nếu lợi nhuận trên tổng tài sản có tại doanh nghiệp cao hơn lãi suất vay thì việc vay tiền cho hoạt động đầu từ là hiệu quả.

Trên đây là những thông tin về ROE là gì mà Traderforex cũng cấp thông tin đến cho bạn. Traderforex hy vọng rằng thông qua bài viết này bạn có thể có những quyết định đúng đắn khi đầu tư vào bất kỳ doanh nghiệp nào đó.

Xem thêm:

ROS là gì và tầm quan trọng đối với doanh nghiệp.

ROCE là gì và công thức tính đúng.