DAO là gì? Đánh giá các dự án DAO nổi tiếng

Các DAO là gì? Đây có lẽ là một khái niệm vô cùng phổ biến cũng như đang phát triển rất nhanh chóng trên thị trường đầu tư tài chính. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều việc mà các nhà đầu tư khi áp dụng sẽ phải làm để các DAO hiện tại có thể ngày một hoàn thiện hơn. DAO cho phép các thành viên dễ dàng truy cập, xem xét và tham gia vào quá trình ra quyết định của tổ chức. Bên cạnh đó, khái niệm DAO cũng đang ngày càng phát triển và mở rộng trên nhiều lĩnh vực. Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu về chủ đề này nhé. 

Khái niệm về DAO là gì?

DAO (Tổ chức tự trị phi tập trung – Decentralized Autonomous Organization) là một tổ chức tự trị phi tập trung. Không giống như các tổ chức truyền thống (Facebook, Google, ….), họ có thể hoạt động một cách độc lập mà không cần phải có bất cứ một sự can thiệp của con người bằng cách thực thi các quy tắc được mã hóa. 

DAO là một chủ đề có tầm quy mô rất rộng, từ blockchain, các giao thức DeFi áp dụng các mô hình quản trị trên chuỗi, đến các nhóm áp dụng cơ chế bỏ phiếu và đề xuất trên chuỗi trong các lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều có chung đặc điểm là các thành viên của DAO có thể dễ dàng truy cập và xem xét các khuyến nghị, chính sách của tổ chức, đồng thời tham gia vào các quyết định của DAO.

Bối cảnh hình thành và phát triển của DAO

Các DAO, có xu hướng được phát triển trên các blockchain do tính chất phi tập trung của chúng, ngày càng được chú ý nhiều hơn do một số yếu tố, bao gồm: 

Tăng Trọng số phân quyền: Các tổ chức tài chính và chính phủ truyền thống có nhiều quyền kiểm soát người dùng. Nhiều ông trùm trong khu vực có quá nhiều quyền lực và hành động theo những cách lạm dụng quyền lực đó. Đây là tác nhân yêu cầu người dùng vượt quá giới hạn và thu hồi quyền. 

Tiền điện tử ngày càng thu hút nhiều giá trị hơn: Từ DeFi đến NFT cho đến các lĩnh vực như âm nhạc và giải trí, tiền điện tử đang nhanh chóng tăng giá trị. Để món bánh này dễ dàng tiếp cận, việc tạo ra một DAO bao gồm nhiều bên sẽ giúp bổ sung cho nhau, dựa trên vốn, kinh nghiệm, mối quan hệ và nhiều yếu tố khác.

Ví dụ phổ biến nhất có thể kể đến các DAO Ventures như The LAO, Yield Guild Game, MetaCartel DAO… nơi các thành viên cùng nhau tạo nên một quỹ và đầu tư chi tiết vào các dự án Crypto. 

Những lợi ích mà DAO mang lại ngày càng rõ ràng hơn. DAO có thể có vai trò giúp cho những người tham gia dễ dàng đòi lại “quyền” mà lâu nay không bị đụng đến. Các kế hoạch của tổ chức, thường chỉ do những người đứng đầu biết và quyết định, nay đã được tất cả các thành viên biết và biểu quyết, và kết quả được thực hiện theo mong muốn của đa số. 

Các thành viên trong tổ chức ít chú trọng hơn vào việc hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau, vì mọi hành động đều được ghi lại trên chuỗi, mở ra cơ hội hợp tác mới. Áp dụng lý thuyết trò chơi, người tham gia chọn các đề xuất giúp phát triển DAO vì họ nắm giữ một phần của DAO. Các đề xuất được đề xuất cũng phải được xem xét để mang lại lợi ích cho số đông, và nhiều lợi ích hơn đang chờ được khám phá.

Điểm qua những hạn chế của DAO

Mặc dù có vai trò quan trọng và có tầm ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường phi tập trung nhưng Dao cũng có một vài hạn chế nhất định mà chúng tôi tin rằng bất cứ một nhà đầu tư nào cũng cần phải nắm các lưu ý này. 

Các hạn chế chung của các DAO hiện tại: 

Bảo mật: các vấn đề về hợp đồng thông minh. Một khi DAO được triển khai, rất khó sửa đổi DAO và các hoạt động phải được thực hiện chính xác như được quy định trong hợp đồng thông minh. Ngoài ra, bảo mật hợp đồng thông minh cũng là một vấn đề quan trọng, điển hình là hack DAO. 

Tính hợp pháp: Khung pháp lý của DAO rất không rõ ràng. Nếu DAO không có hiệu lực pháp lý, những người tham gia sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý, điều này tạo ra một rào cản lớn trong việc sử dụng DAO. 

Quyết định tồi: DAO cho phép các thành viên bỏ phiếu một cách dân chủ. Trong khi nhiều quyết định phức tạp và mang tính hàn lâm, nhiều cử tri có thể không hiểu hoặc không biết họ đang bỏ phiếu cho điều gì. Điều này có thể dẫn đến các quyết định tồi vì hầu hết mọi người đều không biết về các quyết định liên quan. 

Thường bị trì hoãn: Ngoài ra, trong trường hợp khẩn cấp, việc chờ các phiếu bầu được thông qua có thể có tác động tiêu cực đến DAO. Ví dụ, đối với Maker, khi thị trường sụp đổ vào tháng 3 năm 2020, việc chờ đợi các loại phiếu bầu hoàn tất trước khi hành động sẽ tốn rất nhiều tiền. 

Quyền riêng tư: Minh bạch trên chuỗi không phải lúc nào cũng là điều tốt. Thực tế là các đề xuất phải được đưa ra biểu quyết trên chuỗi trước khi chúng có thể được thực hiện có nghĩa là các kế hoạch phát triển được công khai đầy đủ và các đối thủ cạnh tranh có thể tìm hiểu về dự án cũng như hướng đi trong tương lai của nó. 

Thực thể tập trung: Một thực thể hoặc tổ chức có quyền biểu quyết cao hơn các thành viên khác. Tạo cho nhà đầu tư một cảm giác tập trung khi biểu quyết trên giao thức. 

Lấy ví dụ như dự án Uniswap, dự án đã đề xuất bán các mã thông báo UNI trị giá 20 triệu đô la để tài trợ cho “Quỹ Giáo dục DeFi” với mục đích vận động hành lang các nhà lập pháp. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là cộng đồng Unis Wap hầu như không biết về đề xuất này cho đến ngày cuối cùng, và ngay cả khi ai đó đã trả lời nó, nó đã nhận được quá nhiều phiếu “đồng ý”, chứng tỏ giá trị của Uni.

Các loại hình phổ biến nhất của DAO là gì? 

Tính đến thời điểm hiện tại, DAO có thể được phát triển trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng nhìn chung chúng có thể được chia thành hai loại chính, chúng ta cùng tìm hiểu ngay sau đây:

Token-Based DAO 

DAO dựa trên mã thông báo Như tên cho thấy, mã thông báo đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của DAO. Đây là loại phổ biến nhất vì mã thông báo là huyết mạch và phổ biến của tiền điện tử. 

Từ các blockchain như Bitcoin, Ethereum, v.v.: Các thợ mỏ đảm bảo an ninh mạng để đổi lấy phần thưởng mã thông báo. 

Lên đến các giao thức như Maker DAO, Uniswap, Sushiswap…: Chủ sở hữu mã thông báo có quyền bỏ phiếu về các quyết định giao thức. 

Ưu điểm của mô hình này là nó mở rộng quy mô rất tốt khi mọi người đều sở hữu mã thông báo, nhưng rất khó để đạt được sự đồng thuận chung bằng cách sử dụng tài nguyên.

Organization (Shared-based DAO)

Một tổ chức (DAO dựa trên chia sẻ) đại diện cho một nhóm hoặc tổ chức có các mục tiêu chung trong một lĩnh vực cụ thể. Điển hình là một công ty liên doanh tập trung đầu tư DAO. Các thành viên sử dụng cổ phần của mình để biểu quyết cho các hoạt động của tổ chức. 

Ví dụ, The LAO, một VC DAO nhận được cổ phần theo tỷ lệ vốn góp của những người cấp vốn, có quyền biểu quyết hoặc đề xuất một dự án để các thành viên khác của LAO bỏ phiếu và cân nhắc xem có nên bỏ phiếu hay không. 

Không giống như các DAO dựa trên mã thông báo, nơi bất kỳ ai cũng có thể truy cập mã thông báo và tham gia vào DAO, các DAO dựa trên chia sẻ thường được phép và yêu cầu người tham gia đáp ứng các điều kiện nhất định. Mô hình này có ưu điểm là nguồn lực dễ quản lý và tập trung, nhưng khó mở rộng quy mô. 

Lưu ý: Các DAO trong cùng một phạm vi có thể sử dụng các mô hình hoàn toàn khác nhau. Ví dụ: trong Ventures DAO, The LAO sử dụng mô hình dựa trên chia sẻ, trong khi Yield Guild Games sử dụng mô hình dựa trên mã thông báo với mã thông báo YGG.

Đánh giá những dự án DAO nổi bật hiện tại

Để giúp các bạn hiểu rõ hơn về DAO là gì thì chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu một vài dự án nổi bật nhất có áp dụng DAO với hai loại hình phổ biến hiện nay nhé. 

Token-based DAO

Ethereum 

Ethereum là một DAO với cơ chế bằng chứng công việc. Nói cách khác, các thợ đào nhận được các ưu đãi, phí và phần thưởng khối. Đổi lại, các thợ đào phải thực hiện các hoạt động vận hành như khai thác các khối mới, xác nhận giao dịch, đảm bảo bảo lãnh và an ninh mạng. 

Nguyên tắc này vẫn giữ nguyên ngay cả khi bạn nâng cấp lên Etherum 2.0 bằng mô hình Proof of Stake. Người đặt cược cũng là bên xác nhận giao dịch và bảo mật mạng để đổi lấy các ưu đãi. 

Ngoài thực tế là các thợ đào có quyền bỏ phiếu cho các Đề xuất phát triển Ethereum (EIP), chúng ta có thể nói rằng sự phát triển trong tương lai của Ethereum phụ thuộc vào quyết định của các thành phần trong DAO.

Compound 

Hợp chất là một giao thức rất thành công để quản trị trên chuỗi. Với sự ra mắt của mã thông báo COMP vào ngày 15 tháng 6 năm 2020, Compound đã đưa ra cam kết rõ ràng để duy trì vị trí là một trong những nền tảng cho vay hàng đầu bằng cách cho phép chủ sở hữu mã thông báo bỏ phiếu cho các đề xuất giao thức mà mình có kế hoạch tăng trưởng.

Sushi Swap

Sushi là một ví dụ tuyệt vời về cách cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của một dự án. Đã có một đề xuất bán hơn 50 triệu mã thông báo SUSHI cho các VC với giá chiết khấu vào tháng 7 năm 2021, nhưng cuối cùng cộng đồng không đồng ý với đề xuất này và Sushi tiếp tục phát triển mà không cần VC tài trợ. 

Chúng tôi sẽ không đề cập đến sự được hay mất mà quyết định này sẽ mang lại, mà tôi chỉ nói rằng DAO cũng đóng góp một vị trí rất quan trọng và sức mạnh của cộng đồng liên kết nên nó cũng được DAO thể hiện rõ ràng nhất.

Shared-based DAO

The Lao 

The Lao là dự án nổi bật nhất trong số các quỹ đầu tư phi tập trung ra mắt vào tháng 4 năm 2020. Đến nay, LAO đã hoàn thành 35 khoản đầu tư, hầu hết là các dự án trên Ethereum như Gitcoin, Zapper và Lido Finance. LAO là một trong những quỹ đầu tư tích cực nhất trong số các quỹ đầu tư đa dạng.

Tiềm năng phát triển của DAO trong tương lai 

Hệ sinh thái DAO đã có sự tăng trưởng ấn tượng trong những năm gần đây với hàng trăm dự án mới. Các dự án tập trung vào các lĩnh vực khác nhau và cho thấy tiềm năng lớn để áp dụng mô hình DAO. Riêng trong DeFi, quản trị là một trường hợp sử dụng tiêu chuẩn cho các mã thông báo của dự án và dự án càng lớn thì trường hợp sử dụng của nó càng có giá trị. của chủ sở hữu mã thông báo của dự án. 

Mô hình DAO đã trở thành “phải có” cho sự tiến bộ của các giao thức DeFi. Các DAO ngày càng có giá trị hơn, chỉ riêng DAO của các Doanh nghiệp đã nắm giữ hơn 1 tỷ đô la tài sản trong Kho bạc. DAO được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác như công tác xã hội, dịch vụ,… nên giá trị mà chúng nắm giữ có tiềm năng tăng trưởng rất lớn.

Dự phóng cho DAO có hiệu quả hay không? 

Hiện tại có nhiều DAO áp dụng mã thông báo để tận dụng lợi thế của mô hình DAO dựa trên chia sẻ, chẳng hạn như DAO. 

Nhưng tại sao chúng ta không thể mở rộng mô hình này vào thời điểm này? 

Chúng tôi có thể đưa ra ví dụ về một dự án như Yield Guild Game, có vấn đề về phân bổ tài nguyên và chia sẻ doanh thu, nhưng BitDAO hiện không biết phải làm gì với số tiền khổng lồ mà nó có thể huy động được. 

 Lý do chính là hiện tại không có khuôn khổ phù hợp để mở rộng DAO. DAO hiện tại (tên tạm thời là Dao 1.0), mọi thứ hỗn loạn và không được phân chia rõ ràng ⇒ công việc, sở thích rối rắm ⇒ không có vòng phản hồi tích cực. 

Trong DAO 2.0, mọi thứ đều được tổ chức và tương tác với nhau. Mọi thứ hoạt động cùng nhau một cách liền mạch giống như mô hình doanh nghiệp truyền thống, nhưng với khả năng mở rộng lớn vì mỗi người tham gia đều có quyền tham gia DAO. Các DAO trong tương lai sẽ có một khuôn khổ để phân bổ nguồn lực, phân phối doanh thu một cách hợp lý và tránh xung đột trong tổ chức. Đồng thời, các hạn chế DAO nói trên sẽ dần được dỡ bỏ.

Đánh giá những cơ hội đầu tư cùng DAO 

Mặc dù DAO hiện tại vẫn còn rất mới nhưng có tốc độ phát triển rất nhanh, là một nhà đầu tư, đây là thời điểm tuyệt vời để tìm kiếm các phương tiện đầu tư tiềm năng và mở các vị thế cho mình. 

Các lĩnh vực đầu tư tiềm năng:

Các dự án có DAO phát triển

Đây là khoản đầu tư trực tiếp nhất. Để đánh giá một DAO thành công, bạn có thể dựa trên một số tiêu chí như: 

Các nhà lãnh đạo DAO có định hướng phát triển dự án đúng đắn không? 

DAO dành cho tất cả mọi người, nhưng DAO không phải là không có những người có ảnh hưởng. Đề xuất của họ đã có tác động lớn và trực tiếp truyền cảm hứng cho sự phát triển của DAO. Ví dụ, như Compound, người có ảnh hưởng lớn nhất đến các quyết định của DAO là VC, một nhân vật nổi tiếng trong thế giới tiền điện tử. Tầm nhìn và kiến ​​thức của họ đã giúp Compound xây dựng các kế hoạch phát triển rất thành công trong quá khứ. 

Cộng đồng DAO mạnh đến mức nào? 

Hiệu ứng mạng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của bất kỳ dự án nào. Không phải ngẫu nhiên mà DOGE có thể đứng đầu trong các dự án có giá trị vốn hóa cao nhất thị trường. Nếu cộng đồng vững mạnh và hỗ trợ lẫn nhau, dự án này có thể tiến rất xa. 

Sushi Swap (SUSHI), Olympus DAO (OHM), Gitcoin (GTC) là một số ví dụ về các dự án hiện có cộng đồng DAO mạnh mẽ. Cộng đồng của dự án rất mạnh và mọi người đều tích cực tham gia vào các đề xuất dự án

Kiếm tiền nhờ DAO

Tương tự như các dự án như Yield Guild Game, Ancient 8, người tham gia sẽ có thể chơi trò chơi và thuê NFT và tài khoản để kiếm lợi nhuận. DAO cung cấp cho người tham gia cơ hội việc làm thực sự. 

Ngoài ra, nếu bạn chơi Axie Infinity, một trò chơi bên lề của Philippines, bạn có thể phân chia thời gian và tìm kiếm những cơ hội kiếm tiền như vậy để tăng thu nhập cho chính mình. 

Tham gia DAO sẽ mang lại cho bạn nhiều kinh nghiệm hơn, nhiều tài nguyên hơn, nhiều hỗ trợ hơn từ cộng đồng và tỷ lệ hoàn vốn cao hơn. 

Tìm kiếm những dự án đang thịnh hành 

Đây là phần yêu thích của tôi khi tìm kiếm cơ hội đầu tư. Thay vì lọc các dự án thịnh hành, bạn có thể tìm kiếm những người cung cấp dịch vụ bạn cần cho các dự án thịnh hành. Do đó, bạn có thể thu hẹp phạm vi tìm kiếm của mình và có xu hướng tăng cao.

Những dịch vụ cần thiết cho DAO:

• Infrastructure: Aragon, Colony, Snapshot, Gnosis Safe.
• Frontend & Analytics: Tally, boardroom, DAOHAUS.
• Payment: Sablier, Superfluid.
• Discussion: Discord, Telegram.
• Identity: IDX, ENS.
• và còn nhiều dịch vụ khác.

Mong rằng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu được DAO là gì và cách để có thể tìm hiểu và tham gia nhanh chóng vào thị trường áp dụng tính chất này. Mong rằng các nhà đầu tư sẽ có được sự lựa chọn hoàn hảo nhất cho mình. 

Xem thêm:

Node là gì? Ứng dụng Node trong Blockchain.

Prime Broker là gì? Prime Broker hoạt động như thế nào?